Başlıca Huzursuzluğun Kaynağı: Erteleme Davranışı

Erteleme, birçok insanın zaman zaman karşılaştığı yaygın bir davranıştır. Bir görevi son dakikaya bırakmak, yapılması gereken işleri sürekli ertelemek veya öncelikli görevlerin yerine daha az önemli şeylerle vakit geçirmek gibi durumlar, ertelemenin tipik örnekleridir. Ancak, ertelemenin altında yatan psikolojik mekanizmalar ve sürekli tekrarlanması durumunda ciddi sonuçlar doğurabilecek olası sorunlar vardır. Peki, ertelemenin psikolojik bir rahatsızlık olup olmadığı konusunda ne düşünülmelidir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki, ertelemenin kendisi bir psikiyatrik tanı değildir. DSM-5 gibi kılavuzlar, ertelemeyi belirli bir bozukluk olarak sınıflandırmazlar. Ancak, ertelemenin altında yatan bazı durumlar ve ertelemenin şiddeti kişinin işlevselliğini ciddi şekilde etkiliyorsa, bu durum bir psikolojik rahatsızlığın belirtisi olabilir.

Erteleme genellikle altta yatan başka zorlukların bir işareti olabilir:

1. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): DEHB teşhisi konmuş bireyler sıklıkla ertelemeye eğilimlidirler. Dikkatlerini sürdürme ve işleri organize etme konularında zorluk yaşadıkları için görevleri tamamlamakta güçlük çekebilirler.

2. Depresyon ve Anksiyete: Depresyon ve anksiyete bozuklukları olan kişiler, motivasyon eksikliği ve umutsuzluk nedeniyle işleri erteleyebilirler. Bu durum, depresyonun bir semptomu olabilir.

3. Duygusal Düzenleme Zorlukları: Duygusal düzenleme konusunda zorluk çeken bireyler, olumsuz duygularıyla başa çıkmak için işlerini erteleyebilirler.

4. Mükemmeliyetçilik: Mükemmeliyetçi eğilimleri olan bireyler, korkularıyla yüzleşmek yerine işleri erteleyebilirler. Kusursuz olamayacaklarını düşündükleri için başarısızlık korkusu yaşarlar.

Erteleme davranışıyla başa çıkmak için bazı stratejiler şunları içerebilir:

1. Hedef Belirleme ve Planlama: Görevlerinizi belirleyin ve bu görevleri gerçekleştirmek için somut bir plan yapın. Küçük adımlar halinde ilerlemek, büyük görevleri daha yönetilebilir hale getirebilir.

2. Mükemmeliyetçilikle Yüzleşme: Mükemmel olmaktan ziyade, görevinizi tamamlamak için yeterli olmaya odaklanın. Her şeyin mükemmel olması gerekmez.

3. Motivasyonu Arttırma: Görevinizi tamamlamanın sonuçlarına odaklanın ve kendinize ödüller belirleyin. Ödülünüzü tamamladığınızda almayı planlayın.

4. Duygusal Düzenleme: Stres, kaygı veya duygusal zorluklarla başa çıkmak için uygun stratejiler geliştirin. Meditasyon, nefes egzersizleri ve duygusal destek almak gibi teknikler kullanılabilir.

Erteleme, birçok kişinin yaşadığı normal bir davranış olmasına rağmen, bazı durumlarda daha derin psikolojik sorunların bir belirtisi olabilir. Özellikle ertelemenin işlevselliği ciddi şekilde etkilediği durumlarda, bir psikolog veya psikiyatristten destek almak faydalı olabilir.

Sonuç olarak, ertelemenin kendisi genellikle psikolojik bir rahatsızlık olarak kabul edilmez, ancak altında yatan nedenler ve ertelemenin şiddeti önemlidir. Eğer erteleme alışkanlığı işlevselliğinizi ciddi şekilde etkiliyorsa, profesyonel destek almak önemlidir.